دوره اعتقادی منظومه معرفت بخش خداشناسی

استاد دکتر حبیب الله محمدی از اساتید عالی حوزه و دانشگاه در مباحث عقلی مرتبط با حوزه دین هستند. دغدغه ایشان در طول سالیان متمادی پاسخ به شبهات دینی دانشجویان بوده است و در این زمینه صاحب سبک خاصی هستند.

بنا به درخواست موسسه پرسمان دوره کوتاه مدت خداشناسی مبتنی بر مبانی عقلی و نقلی را پذیرفتند. این دوره برای مخاطبینی در نظر گرفته شده است که اشنایی متوسطی با مباحث عقلی و استدلالی دارند.

در بخش خداشناسی ابتدا به طور مبسوط 9 برهان بر اثبات وجود خدا اقامه شده است سپس تقسیمات مختلف اوصاف الهی بیان شده است و از باب نمونه به چند صفت الهی پرداخته شده است.

در بخش خداشناسی، از میان براهین مطرح شده، برهان نظم از قران کریم اورده شده است که شاید موثرترین برهان برای توده مردم باشد. استاد ابتدا مفهوم «نظم» و لوازم ان را بحث می کنند سپس نمونه های شگفت انگیزی از نظم در کیهان و بدن انسان ذکر می کنند. سایر براهین اثبات خداوند که در این دوره بحث شده است عبارتند از: برهان فطرت؛ برهان علیت؛ برهان امکان و وجوب؛ برهان عشق؛ برهان اسد و اخصر؛ برهان وسط و طرف؛ برهان حدوث؛ برهان حرکت.

خداوند هم دارای «اسم» هست و هم دارای صفت». ضمن بیان تفاوت این دو، به دو تقسیم بندی متداول صفات الهی توجه می شود. از یک حیث صفات الهی به صفات ثبوتی و صفات سلبی تقسیم می شود که مقابل هم هستند. صفات ثبوتی بر خداوند قابل حمل هستند مانند صفت «قدرت» ولی صفات سلبی صفاتی هستند که باید انها را از نفی کرد مانند صفت «عجز». از حیث دیگر صفات ثبوتی الهی را می توان به صفات ذاتی و فعلی تقسیم کرد. طبق قاعده ای که امام رضا ع فرموده اند هر صفتی که ضدش قابل حمل بر خداوند نباشد، صفت ذاتی خداوند است.

از انجا که مجال برای پردختن به همه صفات الهی نبوده است، استاد به تعداد اندکی از صفات الهی می پردازند مانند: صفت «قدرت» و «قوت» و تفاوت انها؛ صفت «صمد»، صفت «حیات»، اسم «رازق»، «قیوم». مهمترین صفت الهی «وحدت» اوست. ضمن بیان تفاوت بین «احد» و «واحد»، یک دلیل بر وحدانیت و یگانگی خداوند اورده شده است.